رامترین نوع بیشعورها، بیشعورهای آبزیرکاهند. البته منظور این نیست که این نوع بیشعورها کمخطرتر از بقیه بیشعورهایند، بلکه منظور این است که زیاد به چشم نمیآیند. بیشعورهای آبزیرکاه با مشاهده واکنش جامعه نسبت به بیشعورهای تمامعیار ترجیح میدهند که پشت نقابی از مهربانی و خونسردی پنهان شوند، اما در عین حال همواره میدانند که چگونه این خنجر غلافشده را بهموقع بیرون بکشند و بدون اینکه هیچکس تصورش را بکند، کار خودشان را بکنند.
– کتاب بیشعوری اثر خاویر کرمنت
کتاب دوستانى هم هستند که از ترسِ اینکه گنجینهى کتابشان را براى همیشه از دست بدهند، هرگز کتاب امانت نمىدهند. (یک ضرب المثل قدیمى عربى اندرز مىدهد که «کسى که کتاب امانت مىدهد، یک احمق است؛ اما کسى که کتاب را پس مىدهد، احمقتر است.») من به پیروى از توصیهى هنرى میلر همیشه اهل امانت دادن کتاب بودهام: «کتابها هم مثل پول دائما باید در گردش باشند. تا جایى که بشود، قرض بدهید و قرض بگیرید؛ هم کتاب را و هم پول را! مخصوصا کتاب را؛ کتابها به مراتب بیشتر از پول، چیزى براى عرضه کردن دارند. کتاب فقط یک دوست نیست، بلکه مىتواند دوستان بسیارى برایتان به ارمغان بیاورد. زمانى که با ذهن و روحتان صاحب کتابى هستید، ثروتمندید. اما وقتى آن را به شخص دیگرى بدهید، سه برابر ثروتمندید.»
– از متن کتاب تولستوی و مبل بنفش اثر نینا سنکویچ
چرا مرا دوست نداری؟ همان اندازه سوال غیرممکنی است (هرچند کمتر آزاردهنده است) که پرسیدن این که چرا دوستم داری؟ در هردو مورد، در چارچوب عشق، رودرروی اراده ضعیف قرار میگیریم، در مقابل این واقعیت که عشق، موهبتی است که به ما هدیه شده، موهبتی که هرگز نه میتوانیم و نه لیاقتش را داریم که تشخیصاش بدهیم. در پرسشهایی از این دست، مجبوریم یا به سوی خودبینی کامل تمایل پیدا کینم یا از طرف دیگر، به حقارت مطلق: مگر چه کردهام که مستحق عشق باشم؟ پرسشی که عاشق شریف و فروتن میپرسد؛ کار بدی نکردم. مگر چه کردهام که از عشق محروم باشم؟
– کتاب جستارهایی در باب عشق اثر آلن دوباتن
گیاهخواری صرفا ژستی نمادین نیست. همچنین تلاشی برای منزوی ساختن خود از واقعیتهای زشتِ جهان هم نیست، که خود را بدونِ مسئولیتی در قبال ستم و کشتارِ سرتاسر جهان پاکیزه نگاه داریم. گیاهخواری گامی علمی و کارآمد است که با انتخاب آن میتوان هم به کشتن حیوانات خاتمه داد و هم به وارد ساختن رنج به آنها.
– کتاب آزادی حیوانات اثر پیتر سینگر
من از خودم میپرسم چرا حقیقت باید ساده باشد. تجربه من کاملا خلاف این را به من یاد داده است، حقیقت تقریبا هیچ وقت ساده نیست، و اگر چیزی بیش از حد واضح و آشکار به نظر میرسد، اگر عملی به ظاهر از منطق سادهای پیروی میکند، معمولا انگیزههای پیچیدهای پشت سر آن هست.
– کتاب تونل اثر ارنستو ساباتو
یکی از دلایلی که چرا داستان برای بشر ضروری است این است که داستان بسیارزی از نیازهای خودآگاه و ناخودآگاه را برآورده میسازد. اگر داستان فقط روی ذهن خودآگاه تاثیر داشت، اهمیتی مانند ارزش کتابهای تشریحی داشت. اما اهمیت دیگر داستان این است که روی ضمیر ناخودآگاه نیز تاثیر میگذارد.
– چگونه کتاب بخوانیم اثر مارتیمر جی. آدلر و چارلز لینکلن ون دورن
در باور عشق و شناخت حقیقت آن، مرد ممکن است فریب بخورد؛ اما زن… زن حقیقت عشق را زود تشخیص مى دهد با حس نیرومند زنى، و اگر دبّه در مى آورد از آن است که عشق هم برایش کافى نیست ، او بیش از عشق مى طلبد، جان تو را.
– سلوک اثر محمود دولت آبادی
زن ها، گاهی اوقات حرفی نمی زنند چون به نظرشان لازم نیست که چیزی گفته شود! تنها با نگاهشان حرف می زنند… به اندازه یک دنیا با نگاهشان حرف می زنند. اگر زنی برایتان اهمیت دارد، از چشمانش به سادگی نگذرید! به هیچ وجه…
– سوءتفاهم اثر سیمون دوبوار
آمد بهار و فصل گل افشانی
ساقی بیار باده روحانی
زان آب آتشین که فرو شوید
از جان و دل کدورت ظلمانی
زان آب آتشین که از آن برقی
در طور دید، موسی عمرانی
زان باده ای که اهل صفا نوشند
ظاهر به ماهِ روزه، نه پنهانی
آن کیمیای اهل سعادت را
از جام روی دوست کنی ارزانی
در فصل گل ستایش و تجلی ست
از آن بزرگ بانوی ایرانی
آن بانوی یگانه دین پرور
استاد علم و دانش قرآنی
گویی ز بامداد اَلست آمد
توفیق او به خدمت انسانی
عمری حدیث زلف پریشان گفت
تا خلق وا رهد ز پریشانی
بانوی اصفهانی صاحب دل
می داد درس حکمت ایمانی
بر عاشقان دانش و دین می گفت
تفسیری از صحیفه سبحانی
کز آفتاب دانش و دانایی
نوری گرفت جوهر سلطانی
پروانگان شمع شب افروزش
صدها رجال و عالم ربانی
او در میان مجمع مشتاقان
همچون نگین دست سلیمانی
از محضر یگانه، دین ارباب
آموخت بس لطایف عرفانی
بانویی از ثُلاله زینب بود
در روزگار خود به سخنرانی
گسترد خوان علم و صلایی زد
ما را بر این ضیافت و مهمانی
ای اصفهان که شهره آفاقی
چون گوهری به تارک سلطانی
هم مهد اهل دانش و دانایی
هم در هنر چو شمع فروزانی
خورشید آسمان هنر با فخر
بر سکه تو کرده زرافشانی
ای شهر پرطراوت و حکمت خیز
چون سرمه ای به دیده ایرانی
سردفتری در آیت زیبایی
سرچشمه ای ز چشمه حیوانی
ساقی بیار بار دگر جامی
تا بنگری به دیده پنهانی
هر ذره ای ز عالم هستی را
در کار خویش عالی و چه دانی
«آتش» به وصف مردم صاحب دل
بلبل به شاخ گل به غزلخوانی
او هیچ گاه مرا ترک نکرد. مادرم قهرمان من است
داستان کوتاه
روی زمین خوابیدم و پاهایم را با عصبانیت به زمین کوبیدم و آنقدر فریاد زدم که گلویم خشک شد، فقط به این دلیل که مادر خوانده ام به من گفته بود اسباب بازی هایم را جمع کنم.
فریاد زدم: “ازت متنفرم.”
شش ساله بودم و نمی دانستم چرا همیشه آنقدر عصبانی هستم. از وقتی دو سالم بود، با پدر و مادر خوانده ام زندگی می کردم. مادر واقعی ام نمی توانست از من و پنج خواهرم نگهداری کند. چون پدر یا کسی را نداشتیم که از ما مراقبت کند، نزد خانواده های مختلفی به فرزند خواندگی پذیرفته شدیم.
احساس سردرگمی و تنهایی می کردم. نمی دانستم چگونه به دیگران بگویم چقدر احساس رنجش می کنم. عصبانیت تنها راهی بود که می توانستم احساسات درونی ام را ابراز کنم. چون دائم دردسر درست می کردم، سرانجام نامادری ام مرا به موسسه فرزند خواندگی بازگرداند. همان طور که مادر خوانده قبلی ام این کار را کرده بود. فکر می کردم منفورترین دختر روی زمین هستم.
بعد با کیت مک کان آشنا شدم. وقتی به دیدنم آمد، هفت ساله بودم و با سومین پدر و مادر خوانده ام زندگی می کردم. وقتی مادر خوانده ام گفت که کیت مجرد است و می خواهد کودکی را به فرزندی قبول کند، فکر نمی کردم او مرا انتخاب کند. فکر نمی کردم کسی حاضر باشد تا آخر عمر با من زندگی کند.
آن روز کیت مرا به مزرعه کدو حلوایی برد. خیلی خوش گذشت، اما فکر نمی کردم باز هم او را ببینم. چند روز بعد مددکار اجتماعی به خانه ما آمد و گفت که کیت می خواهد مرا به فرزندی بپذیرد. سپس از من پرسید آیا اشکالی ندارد که به جای زندگی با پدر و مادر، فقط با یک مادر زندگی کنم. در پاسخ گفتم: “من فقط کسی را می خواهم که دوستم داشته باشد.”
کیت روز بعد به دیدنم آمد. توضیح داد که مراحل قانونی کار یک سال طول می کشد، اما من می توانم به خانه او نقل مکان کنم. به وجد آمدم، اما باز هم می ترسیدم. من و کیت کاملاً با هم غریبه بودیم. نمی دانستم وقتی مرا بشناسد، عقیده اش را تغییر می دهد یا نه. او متوجه ترس من شد. مرا در آغوش گرفت و گفت: “می دانم خیلی رنج کشیده ای. می دانم می ترسی. اما قول می دهم هیچگاه ترکت نکنم. ما دیگر یک خانواده هستیم.”
چشمانم پر از اشک است. ناگهان متوجه شدم او هم مثل من تنهاست. گفتم: “باشد مادر”
هفته بعد با مادربزرگ و پدربزرگ و خاله و دایی جدیدم و بچه های شان آشنا شدم. به نظر مسخره می آمد که ما با هم غریبه باشیم، زیرا آنان طوری مرا در آغوش می گرفتند که گویی از همان ابتدا مرا می شناختند. وقتی به خانه مادرم رفتم، برای اولین بار صاحب اتاق مستقلی شدم. من فقط چند لباس داشتم که آنها در ساکی قهوه ای با خود آورده بودم. مادر گفت: “نگران نباش، برایت چیزهای جدید و قشنگی می خرم.” آن شب با امنیت کامل خوابیدم. دعا کردم مجبور نباشم آنجا را ترک کنم.
مادر کارهای قشنگی برای من انجام داد. او مرا به کلیسا برد، اجازه داد حیوانات اهلی داشته باشم. مرا در کلاس های اسب سواری و پیانو ثبت نام کرد. هر روز به من می گفت که دوستم دارد. اما محبت برای التیام دردهای درونی من کافی نبود. دائم فکر می کردم نظرش را تغییر می دهد. فکر می کردم اگر رفتارم بد باشد، او نیز مثل بقیه مرا ترک خواهد کرد.
بنابراین سعی کردم قبل از آنکه او مرا آزار دهد، من او را آزار دهم. گاهی در مورد مسائل جزئی با او مشاجره می کردم و وقتی اوضاع بر وفق مرادم نبود، عصبی می شدم. درها را به هم می کوبیدم. وقتی مادر سعی می کرد جلویم را بگیرد، او را می زدم. اما او همچنان شکیبا بود. مرا در آغوش می گرفت و می گفت که همیشه دوستم دارد. وقتی عصبانی می شدم، به من می گفت روی تخت فنری بپرم.
چون در درس هایم بسیار ضعیف بودم، او در انجام تکالیفم بسیار سخت گیری می کرد. روزی وقتی تلویزیون تماشا می کردم، او آمد و آن را خاموش کرد و گفت: “وقتی تکالیفت تمام شد، می تونی تلویزیون تماشا کنی.”
عصبانی شدم، کتاب هایم را برداشتم و پرت شان کردم. فریاد زدم: “ازت متنفرم و نمی خواهم با تو زندگی کنم.”
منتظر ماندم تا بگوید وسائلم را جمع کنم. وقتی این کار را نکرد، گفتم: “نمی خواهی مرا بیرون کنی؟”
گفت: “رفتارت را دوست ندارم، اما هیچگاه تو را از خانه بیرون نمی کنم. ما یک خانواده هستیم و خانواده ها یکدیگر را رها نمی کنند.”
حرف های او بر من اثر گذاشت. او با بقیه فرق داشت. او نمی خواست مرا رها کند. او واقعا دوستم داشت و من هم متوجه شدم که او را دوست دارم. گریه کردم و او را در آغوش گرفتم.
پسر فقیری که از راه فروش خرت و پرت هزینه تحصیل خود را به دست می آورد روزی دچار تنگدستی و گرسنگی شد. او فقط یک سکه ناقابل دز جیب داشت. در حالی که گرسنگی سخت به او فشار می آورد تصمیم گرفت از خانه بغلی تقاضای غذا کند.
با این حال وقتی دختر جوان زیبایی در را به روی او گشود دستپاچه شد و به جای غذا یک لیوان آب خواست. دختر جوان احساس کرد که او بسیار گرسنه است.برایش یک لیوان شیر بسیار بزرگ آورد.
پسرک شیر را سرکشیده و آهسته گفت:چقدر باید به شما بپردازم؟
دختر جوان گفت:هیچ.مادرمان به ما یاد داده در قبال کار نیکی که برای دیگران انجام می دهیم چیزی دریافت نکنیم. پسرک در مقابل گفت: از صمیم در از شما تشکر می کنم
پسرک که هاروراد کلی نام داشت پس از ترک خانه نه تنها از نظر جسمی خود را قوی تر حس می کرد بلکه ایمانش به خداوند و انسان های نیکو کار نیز بیشتر شد.تا پیش از این او آماده شده بود دست از تحصیل بکشد.
سالها بعد…
زن جوانی به بیماری مهلکی گرفتار شد.پزشکان از درمان وی عاجز شدند.او به شهر بزرگتری انتقال یافت.
دکتر هاروارد کلی در مورد مشاوره وضعیت این زن فزاخوانده شد.وقتی اون نام شهری را که زن جوان از آن آمده بود شنید برق عجیبی در چشمهایش نمایان شد.او بلافاصله بیمار را شناخت.
مصمم به اتاقش بازگشت و با خود عهد بست هر چه در توان دارد برای نجات زندگی او بکار گیرد.
مبارزه آنها بعد از کشمکش طولانی با بیماری به پیروزی رسید.روز ترخیص بیماری فرارسید.زن با ترس و لرز صورت حساب را گشود.او اطمینان داشت باید تا آخر عمر برای پرداخت صورت حساب کار کند.نگاهی به صورت حساب انداخت.جمله ای به چشمش خورد:
"همه ی مخارج بیمارستان قبلا با یک لیوان شیر پرداخت شده است" امضا دکتر هاروارد کلی
چهارده ساله که بودم ؛ عاشق پستچی محل شدم.
خیلی تصادفی رفتم در را باز کنم ونامه را بگیرم ، او پشتش به من بود. وقتی برگشت قلبم مثل یک بستنی، آب شد و زمین ریخت! انگار انسان نبود، فرشته بود ! قاصد و پیک الهی بود ، از بس زیبا و معصوم بود!شاید هجده نوزده سالش بود. نامه را داد.با دست لرزان امضا کردم و آنقدر حالم بد بود که به زور خودکارش را از دستم بیرون کشید و رفت.
از آن روز، کارم شد هر روز برای خودم نامه نوشتن و پست سفارشی!تمام خرجی هفتگی ام ، برای نامه های سفارشی می رفت.تمام روز گرسنگی می کشیدم، اما هر روز؛ یک نامه سفارشی برای خودم می فرستادم ،که او بیاید و زنگ بزند، امضا بخواهد، خودکارش را بدهد و من یک لحظه نگاهش کنم و برود.
تابستان داغی بود.نزدیک یازده صبح که می شد، می دانستم الان زنگ میزند! پله ها را پرواز میکردم و برای اینکه مادرم شک نکند ،میگفتم برای یک مجله مینویسم و آنها هم پاسخم را میدهند.حس میکردم پسرک کم کم متوجه شده است.آنقدر خودکار در دستم می لرزید که خنده اش میگرفت .هیج وقت جز سلام و خداحافظ حرفی نمیزد.فقط یک بار گفت :چقدر نامه دارید ! خوش به حالتان ! و من تا صبح آن جمله را تکرار میکردم و لبخند میزدم و به نظرم عاشقانه ترین جمله ی دنیا بود.چقدر نامه دارید ! خوش به حالتان ! عاشقانه تر از این جمله هم بود؟ تا اینکه یکروز وقتی داشتم امضا میکردم، مرد همسایه فضول محل از آنجا رد شد.مارا که دید زیر لب گفت : دختره ی بی حیا.ببین با چه ریختی اومده دم در ! شلوارشو ! متوجه شدم که شلوارم کمی کوتاه است.جوراب نپوشیده بودم و قوزک پایم بیرون بود.آنقدر یک لحظه غرق شلوار کهنه ام شدم که نفهمیدم پیک آسمانی من ، طرف را روی زمین خوابانده و باهم گلاویز شده اند!مگر پیک آسمانی هم کتک میزند؟مردم آنها را از هم جدا کردند.از لبش خون می آمد و می لرزید.موهای طلاییش هم کمی خونی بود.یادش رفت خودکار را پس بگیرد.نگاه زیرچشمی انداخت و رفت. کمی جلوتر موتور پلیس ایستاده بود.همسایه ی شاکی، گونه اش را گرفته بود و فریاد می زد.از ترس در را بستم.احساس یک خیانتکار ترسو را داشتم !روز بعد پستچی پیری آمد، به او گفتم آن آقای قبلی چه شد؟ گفت: بیرونش کردند! بیچاره خرج مادر مریضش را میداد.به خاطر یک دعوا ! دیگر چیزی نشنیدم. اوبه خاطر من دعوا کرد!کاش عاشقش نشده بودم !از آن به بعد هر وقت صبح ها صدای زنگ در میشنوم ، به دخترم میگویم :من باز میکنم ! سالهاست که با آمدن اینترنت، پستچی ها گم شده اند.دخترم یکروز گفت :یک جمله عاشقانه بگو.لازم دارم گفتم :چقدر نامه دارید.خوش به حالتان! دخترم فکر کرد دیوانه ام!
چیستا یثربی